Dieta jest ważna w życiu każdego człowieka, jednak szczególną uwagę powinni zwracać na nią sportowcy. Jedna z grup projektowych gimnazjum z Goliny zdecydowała, że  tematem projektu edukacyjnego będą diety sportowców. Zrobili wywiady z sportowcami, którzy chodzili do naszego gimnazjum - Elizą Rogalą, Amandą Gęsiorek, Patrycją Adamkiewicz oraz Bartoszem Kielibą. Opowiedzieli o swoich dietach i wysiłku fizycznym. Uczniowie przeprowadzili również wywiad z trenerem jarocińskiego klubu piłkarskiego Jarota panem Januszem Niedźwiedziem i z zawodniczką sumo panią Olimpią Robakowską. Wywiady przeprowadzali: Katarzyna Półrolniczak, Miłosz Bukowski, Emilia Grygiel i Julia Grygiel.

AMANDA GĄSIOREK

Amanda jest byłą pływaczką i reprezentantką jarocińskiego klubu sportowego “Pirania”. Największymi jej osiągnięciami było zdobycie brązowego medalu na 200m stylem zmiennym w Berlinie na imprezie sportowej ISM (International Swim Meeting) oraz zajęcie trzeciego miejsca na 100m stylem motylkowym w Zimowych Mistrzostwach Polski. Była uczennica naszego gimnazjum.

W jakie produkty była bogata pani dieta?
Moja dieta była bogata w białko. Na obiad jadłam najczęściej mięso i ryby, by uzyskać dużo energii potrzebnej na treningi, a rano, o ile dobrze pamiętam, miałam przygotowane płatki owsiane z jogurtem.

Jakich produktów spożywczych musiała pani unikać?
Unikałam spożywania napojów gazowanych i ogólnie zimnych napojów z lodówki. Najważniejsze było dla mnie zdrowie, by nie opuszczać żadnego treningu. Z powodu choroby zawsze należało wrócić do formy, co było trudnym zadaniem.
Nie piłam też napojów energetycznych. Trener zakazał spożywania ich całemu klubowi pływackiemu.

Ile je pani posiłków i jak często?
Jadłam 4 posiłki dziennie: śniadanie, obiad (na stołówce szkolnej), obiad (w domu) i kolację. Jednak czasami dochodziły też różne przekąski między posiłkami :)

Ile godzin poświęciła pani na treningi?
Mój trening składał się z dwóch części: basen i “siłownia”

• Na basenie spędzałam 1,5 godziny: rozgrzewka, rozpływanie, zadania na polepszenie techniki pływackiej w danym stylu, zadanie główne (najbardziej wymagające, męczące i najdłuższe), odpoczynek (składający się z delikatnych ćwiczeń, na rozluźnienie). Na basenie trenowałam 6 razy w tygodniu, od poniedziałku do soboty. Niedziela była moim dniem regeneracji.
• Codziennie wieczorem lub przed treningiem wykonywałam serię ćwiczeń na domowej “siłowni”. ćwiczenia z gumą (która była przymocowana do ściany) na ławce miały na celu dokładne prześledzenie moich ruchów, które wykonywałam pod wodą podczas pływania, np. stylem motylkowym. Były to ćwiczenia poprawiające moją świadomość ruchu. Również ćwiczyłam z gumą rozciągającą, dzięki której moja siła w ramionach wzrastała. Ciekawe było również ćwiczenie z tzw. “Power breathe”. Było to specjalne urządzenie, które zwiększa wydolność płuc (było to istotne w pływaniu; im mniej wdechów wykonuje się na danej długości basenu, tym szybciej się płynie). Robiłam jeszcze brzuszki na desce. Ostatnim i moim znienawidzonym ćwiczeniem było bieganie na bieżni. Biegałam zawsze w granicach 1-2 kilometrów.
• W pływaniu ważne jest rozwinięcie wszystkich mięśni: ramion, nóg, brzucha.

Czy dzięki diecie czuła pani więcej energii?
Jeśli byłam zadowolona z siebie na treningu i miałam sporo energii i siły, to oznacza, że dieta jednak podziałała pozytywnie na mnie.

Z własnej woli zaczęła pani stosować dietę?
W życiu każdego sportowca nadchodzi taki czas, w którym trzeba zacząć spożywać inne produkty. Był to czas, gdy zdobyłam już kilka ważnych medali, więc traktowałam pływanie bardzo poważnie.

W układaniu posiłków pomagał pani dietetyk?
Nie, wszelkie wskazówki dotyczące jedzenia otrzymywałam od trenera i ze strony rodziny.

Czy od kiedy stosowała pani dietę i trenowała, to coś się zmieniło w pani życiu?
Przez te wszystkie treningi, ćwiczenia i dietę (zwłaszcza odmawianie sobie słodkości) wiem, że życie sportowca jest bardzo wymagające i pełne poświęceń. W końcu trzeba porzucić przyjemności i dążyć do osiągnięcia wyznaczonego przez siebie celu. Przez to, że sama doświadczyłam trochę takiego życia, podziwiam wszystkich sportowców i ich ciężką pracę. Dzięki pływaniu wiem, że nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem i że czasami ciężkie treningi nie dają określonego efektu.

ELIZA ROGALA

Instruktorka fitness, pracująca w Atlas Fitness Club, była uczennica naszej szkoły.

Jaką stosuje pani dietę ?
Pojęcia dieta dla wielu osób kojarzy się z odchudzaniem, jednak to stwierdzenie jest pojęciem, które przyjmuje się do określenia rodzaju spożywanych pokarmów. Odpowiadając na pytanie, jaką dietę stosuję, uważam, że jest to na pewno  dieta zbilansowana, różnorodna, oparta na białku, tłuszczach i węglowodanach w odpowiednich proporcjach. Nie zapominam również o odpowiedniej suplementacji witaminami oraz minerałami, które trudno dostarczyć w jedzeniu, zwłaszcza, że jedzenie jest coraz gorszej jakości.

W jakie produkty jest bogata pani dieta?
Mam wysoką samoświadomość, a dodatkowo z racji wykonywanego zawodu trenera personalnego, instruktora fitness indoor cycling w Atlas Fitness Club moja dieta musi być dobrze zbilansowana. Głównie bazuję na białkach pochodzenia zwierzęcego i tłuszczach wielonasyconych i nasyconych, węglowodanach o niskim indeksie glikemicznym, tzn. takich, które nie powodują zbyt dużych wyrzutów insuliny i szybkiego spadku, co może spowodować, że nagle stracę energię, a musi mi jej wystarczyć na cały dzień ciężkich treningów.

Jakich produktów spożywczych musi pani unikać?
Choć bardzo lubię słodycze, staram się ich unikać jak tylko mogę, ponieważ nie są dla mnie zdrowe. Czasami gdy mam na coś dużą ochotę,  przygotowuję to sama, bo wtedy wiem, co jem.

Ile je pani posiłków i jak często?
Ilość posiłków powinna być dobrana indywidualnie w zależności od typu przemiany materii, więc nie dla każdego sprawdzi się 5/6 posiłków dziennie. W dni treningowe posiłki dzielę na trzy główne - czyli śniadanie obiad i kolację oraz dwa  pośrednie - czyli drugie śniadanie i posiłek okołotreningowy. Posiłki powinniśmy rozkładać tak w czasie, aby były pomiędzy nimi równe odstępy czasowe. W przypadku kiedy wstajemy bardzo wcześnie, a ostatni posiłek jemy bardzo późno, bo kończymy późno pracę, odstępy będą większe. W dni nietreningowe ilość posiłków to 3/4.

Ile godzin poświęca pani na treningi?
W tygodniu poświęcam około 4 godziny na trening siłowy, 3 godziny na trening wzmacniający oraz 3 godziny na trening tlenowy (cardio, interwały itp.).

Czy dzięki diecie czuje pni, że ma więcej energii?
Dieta i prawidłowe żywienie ma dla mnie ogromne znaczenie i dzięki niej jestem w stanie funkcjonować na najwyższych obrotach. Zaraz po niej znajduje się odnowa biologiczna i sen!

Czy z własnej woli zaczęła pani stosować dietę?
Sama od wielu lat poszerzam swoje kwalifikacje na różnych szkoleniach i zbieram informacje, czytam gazety i książki branżowe. Po co ? Po to, by poznać swoje ciało i móc dobrze funkcjonować oraz być zdrową. Nikt nie musi mnie do tego namawiać, bo to wystarczające argumenty. Zdrowia nie da się kupić!

Czy w układaniu diety pomaga pani dietetyk?
Nie jestem dietetykiem, ale posiadam na tyle wiedzy, by móc rozpisać plan żywieniowy. Współpracuję z menagerem naszego klubu, który zajmuje się dietetyką kliniczną i w wielu kwestiach mi pomaga. Ma ogromną wiedzę na ten temat. Pomocne są również szkolenia, na które wyjeżdżam.

Czy odkąd stosuje pani dietę, zmieniło się coś w pani życiu?
Moje życie zawsze kręciło się wokół sportu i aktywności, zatem cały czas podążam tą samą drogą. Odkąd pamiętam, zawsze tak było. Nigdy nikt mnie nie zmuszał do tego. Jestem dumna, że nigdy nie zrezygnowałam z tego pomimo wielu przeszkód i trudności. Nie było łatwo, ale było warto. Sport mnie ukształtował, mój charakter, sposób myślenia i podejście do życia. Mogłabym powiedzieć i zarazem przytoczyć tytuł filmu ,, Niczego nie żałuję’’. Dieta i trening to bardzo obszerny temat; mogłabym pisać w nieskończoność.

 BARTOSZ KIELIBA

Piłkarz Warty Poznań, również były uczeń naszej szkoły.

Czym dla pana jest dieta?
Dieta w życiu sportowca jest bardzo ważna. Dzięki diecie sportowcy mogą zwiększyć swoje osiagi, lepiej regenerować się po wysiłku, zapobiegać kontuzja i chorobom. Są po prostu bardziej efektywni i ich ciała są przygotowane do większych wysiłków i przemian związanych ze sportem i z dyscypliną przez nich uprawiana.

Co zmieniła dieta w pana życiu?
Dieta dała mi świadomość i czucie, kontrolowanie własnego ciała, jednak nie mogę powiedzieć, że coś zmieniła w moim życiu. Mogła się jedynie do czegoś przyczynić, jednak odnoszenie sukcesu bądź ponoszenie porażek składa się z wielu czynników. Nie można zawdzięczać sukcesu tylko przestrzeganiu diety i zbilansowanemu jedzeniu, jak też nie można w przypadku jej braku winić jej za jakiekolwiek niepowodzenia.

Czy borykał się pan z problemami związanymi z dietą?
Borykałem się z kilkoma zbędnymi kilogramami oraz "spadkiem" mięśni po długich, przebytych kontuzjach. W szybszym powrocie pomagało mi właśnie przestrzeganie diety i odpowiednie odżywianie.

Czy w układaniu diety pomagał panu dietetyk?
Miałem okazje wielokrotnie słuchać dietetyków, trenerów od przygotowania fizycznego, którzy też maja sporą wiedzę na te tematy, jednak nigdy nie miałem ułożonej diety przez dietetyka. Uważam, że sam posiadam już wystarczającą wiedzę, aby samemu kontrolować swoje energetyczne zapotrzebowanie i potrzeby własnego ciała. Przyznam jednak, ze w młodszych latach nie byłem tak świadomy jak dzisiaj i w tamtym okresie na pewno przydałaby mi się porada dietetyka i zwrócenie uwagi na niektóre bardzo ważne rzeczy.

Jakich produktów spożywczych jako piłkarz musi pan unikać?
Nie popadam w skrajność w tym temacie i pozwalam sobie w miarę rozsądku na jakieś chwilowe zachcianki. Wiadomo, że jako piłkarz unikam rzeczy ciężkostrawnych, rzeczy bardzo tłustych bądź rzeczy nafaszerowanych chemią i sztucznie przetworzonych.

OLIMPIA ROBAKOWSKA

Zdobywczyni brązowego medalu mistrzostw świata.

W jakie produkty jest bogata pani dieta?
Nie jestem obecnie na żadnej diecie, staram się jeść zdrowo, unikać fast foodów.

Jakich produktów spożywczych musi pani unikać?
Staram się unikać niepotrzebnych tłuszczy i cukrów.

Ile je pani posiłków i jak często?
Jem 5 posiłków tak co 3-4 godziny.

Ile godzin poświęca pani na trening?
Trenuję 3-6 razy w tygodniu w zależności, w jakim okresie przygotowawczym jestem. Treningi trwają od 2 do 3,5 godziny.

Czy dzięki diecie czuje pani więcej energii?
Tak.

Czy z własnej woli zaczęła pani stosować dietę?
Stosuję dietę przeważnie przed zawodami i kiedy muszę zgubić zbędne kilogramy. Wtedy moje posiłki opieram głownie na jedzeniu przygotowanym w parowarze.

Czy w układaniu posiłków pomagał pani dietetyk?
Nie.

Czy odkąd stosuje pani dietę i trenuje  coś zmieniło się w pani życiu?
Poprawiła się wydolność i mam więcej energii.

JANUSZ NIEDŹWIEDŹ

Trener JKS Jarota.

W jakie produkty powinna być bogata dieta piłkarza?
Główne dwa produkty to przede wszystkim węglowodany i białko. Białko to budowy mięśni, a węglowodany są do tego, by piłkarz miał energię. Oczywiście ważne są również witaminy. Należy je spożywać kilka razy dziennie - tak samo jak warzywa i owoce. Myślę, że te trzy rzeczy są najważniejsze. Każdy produkt w diecie jest ważny, tak samo jak tłuszcze są bardzo ważne. Są tłuszcze zdrowe i tłuszcze niezdrowe. Tłuszcze zdrowe muszą być w odpowiednich proporcjach do organizmu. Są one też bardzo ważne, ponieważ organizm energię też czerpie z tłuszczy zdrowych.

Jakich produktów spożywczych powinien unikać piłkarz?
Wszelkiego rodzaju fast foodów (hot-dogi, zapiekanki, hamburgery) ;  niektórzy twierdzą, że pizza też nie jest wskazana, a jak jest, to rzadko. Znam zawodników, którzy jedzą pizzę po meczach i to nie jest do końca złe. Na pewno piłkarz powinien unikać słodyczy. Dużo słodyczy nie jest wskazane, co nie oznacza, że nie można od czasu do czasu czegoś słodkiego zjeść. Powinien unikać wszystkich produktów, które są mocno tłuste. Dla zawodnika, który chce grać w piłkę tłuste produkty są niemal wykluczone.

Ile około godzin tygodniowo piłkarze powinni poświęcać na treningi?
To jest pytanie, na które bardzo ciężko odpowiedzieć. Zależy, czy mówimy o zawodowym piłkarzu, zależy czy jest to okres przygotowawczy, czy są już mecze o punkty. Zależy to również od tego, czy jest III Liga czy Ekstraklasa. Na pewno tych godzin musi być sporo. Trening zazwyczaj trwa 1.5 godziny dziennie. Trening jest codziennie, czasami dwa razy w ciągu dnia. Jeżeli chodzi o zawodowego piłkarza, to na pewno jest sześć treningów tygodniowo i dodatkowo mecz ligowy. Czasem zdarza się, że zawodnicy trenują 7 razy w tygodniu, a czasem kiedy jest duże zmęczenie organizmu trenuje się 3/4 razy w tygodniu, po to żeby np. w meczu na koniec sezonu złapać większą świeżość. Jeżdżąc na obozy sportowe trenujemy dwa razy dziennie. W ciągu siedmiu dni potrafimy zrobić nawet 12/13 jednostek. Są trenerzy, którzy prowadzą treningi nawet trzy razy dziennie. Przez siedem dni jest to aż 20 treningów. Zależy też, jakie to będą treningi. Czy bardzo intensywne, czy długotrwałe, bo czasem trening trwa dwie godziny.

Ile posiłków w ciągu dnia powinien jeść piłkarz i jak często?
To pytanie jest bardzo proste, bo powinno się jeść mniej więcej co trzy godziny, po to, żeby cukier w organizmie był w miarę na podobnym poziomie, żeby nie było ogromnych wahań. Nie można jeść śniadania np. o godzinie 7.00 rano, a obiadu o godzinie 15.00 i przez 8 godzin nie dostarczyć do organizmu nic. Powinno się jeść 5 posiłków dziennie. Jeżeli chodzi się późno spać, to nawet 6. Generalnie to jest 5 posiłków w odstępach mniej więcej 3 godzin.

Czy w układaniu diety dla piłkarza pomaga dietetyk, czy mają oni sami na tyle wiedzy, że nie potrzebują pomocy?
Są zawodnicy na bardzo wysokim poziomie, którzy oczywiście przez lata doświadczeń spokojnie sami sobie z tym poradzą. Natomiast dla zawodowego piłkarza w młodym wieku jednak potrzeba pomocy dietetyka lub trenera. Trenerzy też po części muszą być dietetykami, muszą być psychologami, muszą być analitykami. Trener to nie tylko boisko, piłka i koniec. Muszą też wiedzieć coś na temat kontuzji, odżywiania, nawadniania organizmu, bo to też jest bardzo ważna część diety piłkarza. Przede wszystkim potrzebna jest tu pomoc lekarza lub typowego dietetyka, który potrafi to rozpisać. Należy pamiętać, że dieta dla każdego człowieka jest inna.

Jaką dietę najczęściej stosują piłkarze?
Przeważnie powinna być to dieta węglowodanowa i białkowa ze zdecydowaną przewagą węglowodanów, bo piłkarze nie potrzebują tyle siły co np. sztangiści, czy  ciężarowcy. Piłkarze przede wszystkim węglowodany, bo to daje zawodnikom energię, ale również musi to być połączone z białkiem; nie zapominajmy również o zdrowych tłuszczach.

PATRYCJA ADAMKIEWICZ

Patrycja trenuje taekwondo olimpijskie w klubie AWF w Warszawie. Jest wielokrotną medalistką turniejów zagranicznych oraz polskich. Jej największym sukcesem jest złoty krążek na Młodzieżowych Mistrzostwach Europy.

W jakie produkty jest bogata pani dieta?
Moja dieta jest bogata w szczególności w białko, dużo warzyw i dużo wody.

Jakich produktów spożywczych musi pani unikać?
W szczególności w produktu z dużą ilością soli i cukru, a także mąki.

Ile je pani posiłków dziennie i jak często?
Staram się jeść 5 posiłków dziennie co 2-3 godziny.

Ile godzin poświęca pani na trening?
Trenuję codziennie po 2 godziny wieczorem, a czasami po 1,5 rano.

Czy dzięki diecie czuje pani, że ma więcej energii?
Dzięki diecie czuję się lepiej, mam więcej siły na treningach, moja wytrzymałość i szybkość jest lepsza i nie mam problemów z utrzymaniem wagi.

Z własnej woli zaczęła pani stosować dietę?
Tak, trenuję sport, gdzie waga jest bardzo ważnym składnikiem i także w takiej ilości treningów dieta i prawidłowe odżywianie jest niezbędne.

Czy w układaniu diety pomagał pani dietetyk?
Kiedyś pomagał mi dietetyk, teraz sama oraz z pomocą trenera, który ma dużą wiedzę w kwestiach diety sportowców.

Czy odkąd stosuje pani dietę, coś się zmieniło w pani życiu?
Nic się nie zmieniło, jedynie kondycja i samopoczucie.